İslamiyet’ten Önce Türklerde Kurban Kavramı Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Türklerin tarihte var oldukları ilk zamanlardan itibaren hem yazılı kaynaklarda hem de anlatılarda çok yönlü bir kurban geleneğine sahip oldukları görülmektedir. Zira Türk kavimlerindeki ayin ve ritüeller, genel olarak Tanrı’ya kurban sunarak yapılmıştır. Onlar kendileri için kutsal saydıkları maddi ve manevi varlıkların yanında; doğum, ölüm, zafer ve yenilgileri için de kurbanlar sunmuşlardır. Nitekim Türklerin kendi içinde kutsal saydığı her tören ve ayin kanlı veya kansız kurban ile tamamlanmıştır. Türklerin kurban ritüelleri, İslamiyet’in getirdiği kural ve kaidelerle güçlü bir inanç hâlini almıştır. İslamiyet öncesi Türklerde kurban kanlı ve kansız olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kanlı kurbanların en önemlisi attır. Attan sonra ise koyun gelmekte, sığır ise son tercih olarak görülmektedir. Kansız kurbanlarda ise en önemlileri ruhlara bağışlanarak başı boş salıverilen hayvanlar ve saçı kurbanlarıdır. Bu çalışmamızda İslamiyet’ten önce Türklerde kurban kavramı üzerine bir araştırma yapılmış, bazı değerlendirmelerde bulunulmuştur.